Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước, tỉnh Phú Thọ về xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh vừa có trách nhiệm tổ chức tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân hưởng ứng thực hiện, vừa có trách nhiệm giám sát việc thực hiện các chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng nông thôn mới nâng cao, triển khai việc lấy ý kiến của người dân về kết quả xây dựng nông thôn mới nâng cao trên địa bàn. Cụ thể:

     Về công tác giám sát: Tích cực triển khai thực hiện Quyết định số 217, 218 của Bộ Chính trị (khóa XI) về giám sát và phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các xã trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã có nhiều hình thức giám sát rất sáng tạo. Các lĩnh vực, nội dung giám sát của MTTQ đều xuất phát và tập trung vào việc giải quyết những bức xúc của đông đảo nhân dân. Hiện nay, hoạt động giám sát ở cơ sở chủ yếu thông qua hoạt động giám sát của Ban Thanh tra nhân dân ở cấp xã và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng. Thanh tra nhân dân đóng vai trò nòng cốt trong việc giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật ở cơ sở. Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng tham gia chương trình xây dựng nông thôn mới là sự thể hiện dân chủ của nhân dân trong tham gia quản lý, điều hành xã hội. 

     Hàng năm, MTTQ Việt Nam các xã đã chủ trì, phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội xác định nội dung và xây dựng kế hoạch tổ chức giám sát các chính sách, dự án trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao như: Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới và Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025; Bộ tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2021-2025; Quyết định số 870/QĐ-UBND, ngày 28/6/2024 của UBND tỉnh về việc sửa đổi một số tiêu chí của Bộ tiêu chí xã nông thôn mới (NTM), Bộ tiêu chí xã NTM nâng cao trên địa bàn tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2021-2025... Thông qua hoạt động giám sát của Mặt trận đã giúp cho chính quyền và các ban ngành chức năng điều chỉnh các nội dung và chính sách trong xây dựng nông thôn, hỗ trợ nông dân phù hợp hơn và được nhân dân đồng tình ủng hộ.

     Đồng thời, MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội ba xã Lâm Thao, Phùng Nguyên, Bản Nguyên cũng đã hướng dẫn nhân dân tham gia giám sát, phát huy vai trò của Ban Thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng tham gia giám sát việc thực hiện các công trình liên quan đến lợi ích của nhân dân, như tham gia giám sát sửa chữa, thi công đường giao thông nông thôn, nhà văn hóa cộng đồng và một số công trình hạ tầng khác, giám sát các hoạt động thu gom xử lý rác thải sinh hoạt; đầu tư kiên cố hóa trường lớp; thực hiện chính sách người có công; thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới nâng cao ở các xã.

     Về tổ chức lấy ý kiến của nhân dân: Theo Quyết định số 18/2022/QĐ-TTg, ngày 02/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy định điều kiện, trình tự, thủ tục, hồ sơ xét, công nhận, công bố và thu hồi quyết định công nhận địa phương đạt chuẩn nông thôn mới, đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, trong đó MTTQ Việt Nam được phân công chủ trì tổ chức lấy ý kiến sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng nông thôn mới. Trên cơ sở đó, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã xây dựng Hướng dẫn số 90/HD-MTTW-BTT, ngày 20/9/2022 về tổ chức lấy ý kiến sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng nông thôn mới, giai đoạn 2021- 2025.

     Bám sát các văn bản hướng dẫn của Trung ương, của Tỉnh Phú Thọ, thời gian qua, Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các xã Lâm Thao, Phùng Nguyên, Bản Nguyên đã triển khai thực hiện chặt chẽ, đúng quy trình việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân đánh giá sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng nông thôn mới nâng cao, qua đó  bước đầu đã thể hiện được ý chí, nguyện vọng và sự tham gia, giám sát trực tiếp của người dân trong xây dựng nông thôn mới nâng cao. Đồng thời là một trong những kênh thông tin quan trọng giúp cấp ủy, chính quyền và các ngành chức năng đánh giá, kiểm chứng đối với kết quả xây dựng nông thôn mới nâng cao ở từng địa phương, cơ sở. 

     Quy trình tổ chức lấy ý kiến nhân dân đảm bảo khách quan, chính xác, minh bạch trong tổ chức thực hiện. Khi tiếp nhận văn bản đề nghị của UBND cùng cấp, MTTQ và các tổ chức chính trị- xã hội các xã Lâm Thao, Phùng Nguyên, Bản Nguyên đã xây dựng kế hoạch, chủ trì phối hợp với các tổ chức thành viên, Ban Công tác Mặt trận, các chi đoàn, chi hội triển khai lấy ý kiến đến từng hộ gia đình, từng người dân theo hình thức lấy ý kiến trực tiếp hoặc tổ chức hội nghị lấy ý kiến có sự tham dự của đại diện các hộ gia đình theo tỷ lệ quy định. Đặc biệt,  MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các xã Phùng Nguyên, Bản Nguyên đã đổi mới và phát triển các hình thức lấy ý kiến sự hài lòng của người dân bằng công nghệ số nhằm giảm tải hoạt động và nâng cao hiệu quả lấy ý kiến. Nhờ vậy, đa số nhân dân trên địa bàn các xã đều nắm chắc các chủ trương, đường lối, kế hoạch, chương trình về mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao và tích cực tham gia vào cuộc vận động.

     Đồng thời, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các xã Lâm Thao, Phùng Nguyên, Bản Nguyên cũng thường xuyên rà soát, bổ sung, đánh giá quy trình tổ chức tổ chức lấy ý kiến, kịp thời phát hiện những khó khăn, bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện và kiến nghị điều chỉnh cho phù hợp. Quá trình lấy ý kiến, đối với các xã không đạt tỷ lệ theo quy định (có 20% trở lên tỷ lệ người dân không hài lòng/01 tiêu chí) MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội đã đề nghị cấp có thẩm quyền không xét công nhận đề nghị đạt chuẩn xây dựng nông thôn mới hoặc hoàn hành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới; đối với những nội dung, tiêu chí có tỷ lệ người dân không hài lòng cao, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tiến hành khảo sát, đánh giá, phân tích, thẩm định lại, sau đó có văn bản kiến nghị UBND và các ngành chức năng có giải pháp, giải quyết khắc phục kịp thời đối với những nội dung người dân còn băn khoăn, chưa hài lòng.

     Năm 2023, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội đã tổ chức lấy ý kiến sự hài lòng của người dân đối với kết quả xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu ở xã Sơn Vi, Nông thôn mới nâng cao ở 2 xã: xã Thạch Sơn và xã Cao Xá. Kết quả với sự hài lòng của người dân trong xây dựng nông thôn mới nâng cao đạt 95%.  Triển khai kế hoạch, tập huấn cho cán bộ xin ý kiến nhân dân, lập hồ sơ trình Ủy ban MTTQ tỉnh thẩm định tiêu chí, dự kiến hoàn thành trước tháng 11/2023. Sang năm 2024, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội đã chủ trì tổ chức lấy ý kiến sự hài lòng của người dân đối với kết quả xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu tại 4 xã gồm các xã: Cao Xá, Vĩnh Lại, Thạch Sơn và Tứ Xã; đồng thời triển khai kế hoạch, tập huấn cho cán bộ lấy ý kiến nhân dân, trong đó hai xã Cao Xá và Vĩnh Lại đã lấy ý kiến trực tiếp với 6.046 phiếu ở 6.046 hộ nhà dân. Kết quả với sự hài lòng của người dân trong xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu đạt 99%. 

     Việc MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các xã Lâm Thao, Phùng Nguyên, Bản Nguyên tổ chức lấy ý kiến sự hài lòng của người dân đối với kết quả xây dựng nông thôn mới là một trong những kênh thông tin quan trọng để giúp cho cấp ủy, chính quyền và các ngành chức năng đánh giá, kiểm chứng đối với kết quả xây dựng nông thôn mới ở từng địa phương, cơ sở. Thông qua việc tổ chức lấy ý kiến đánh giá sự hài lòng của người dân đã phát huy vai trò chủ thể của người dân tham gia xây dựng nông thôn mới, góp phần nâng cao chất lượng và đảm bảo tính thực chất và bền vững trong xây dựng nông thôn mới nâng cao.