Những năm qua, công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch đã đạt được rất nhiều thành tựu quan trọng, góp phần vào giữ vững, bổ sung và phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, ngăn chặn và đẩy lùi những âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, phản động, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, không ngừng củng cố, nâng cao niềm tin son sắt của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, các thế lực thù địch, phản động chưa bao giờ từ bỏ ý đồ chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng ta, luôn toan tính tạo ra “khoảng trống” về tư tưởng, lý luận trong đời sống chính trị - xã hội của nước ta, với âm mưu cơ bản, lâu dài và rất thâm độc là xoay chuyển quỹ đạo phát triển của đất nước ta đi chệch hướng xã hội chủ nghĩa.
Viết bài chính luận đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là một công trình hoàn chỉnh, chỉ rõ, luận giải phủ nhận, bác bỏ các quan điểm ngược với đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, lợi ích của nhân dân, văn hóa, lịch sử dân tộc... do các cá nhân, tổ chức phát tán truyền bá trên các trang báo, trang web, diễn đàn, blog cá nhân, kênh truyền hình trực tuyến, Facebook, Youtube... nhằm phá vỡ sự đồng thuận xã hội, gây chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc và cản trở sự nghiệp cách mạng ở Việt Nam. Viết bài chính luận đã khó, viết bài chính luận đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch lại càng khó hơn.
Để mỗi cán bộ, đảng viên là một "pháo đài vững chắc" luôn kiên định và vững vàng trên nền tảng tư tưởng lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin - học thuyết khoa học và cách mạng nhất của giai cấp công nhân và quần chúng lao động, là những cây bút chính luận đi tiên phong trong cuộc chiến đấu vạch rõ các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, cần phải tự rèn luyện các kỹ năng viết chính luận như sau:
Thứ nhất, để viết được bài chính luận đảm bảo nhanh, trúng, đúng, khoa học, mỗi cán bộ đảng viên phải nắm vững những nội dung chống phá chính của các thế lực thù địch, đó là các nội dung: Xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; phủ nhận chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam; Phủ nhận vị trí, vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và xuyên tạc, bôi xấu lãnh đạo Đảng, Nhà nước; Tuyên truyền sai lệch về công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, chống suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ của Đảng ta; Tung ra những thông tin xuyên tạc, bịa đặt về nguyên tắc tổ chức cán bộ, công tác nhân sự đại hội Đảng các cấp, các nhiệm kỳ; Đẩy mạnh thực hiện chiến lược "diễn biến hòa bình", ra sức thúc đẩy quá trình "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trên các lĩnh vực...
Thứ hai, hiểu được đặc điểm của một bài viết chính luận. Yêu cầu của một bài chính luận là phải có chủ đề hấp dẫn, chặt chẽ, kịp thời đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch. Luận cứ, luận chứng rõ ràng, thuyết phục mang tính định hướng cao. Cũng như các tác phẩm báo chí khác, bài chính luận khoa học có rất nhiều nguồn có thể tìm kiếm, phát hiện, lựa chọn đề tài cho bài viết. Từ thực tiễn cuộc sống rất đa dạng, phong phú, nhất là trên không gian mạng. Đấu tranh lý luận cần lấy căn cứ từ thực tiễn, quan tâm đế vấn đề của thực tiễn đặt ra. Nếu trong đấu tranh lý luận mà cứ đi theo công thức định sẵn không chú ý đến các vấn đề mới nảy sinh trong kinh tế, không quan tâm đến tâm trạng xã hội và tình cảm của nhân dân thì không thể đủ sức thuyết phục. Một khi công tác tư tưởng, lý luận cứ theo một khuôn khổ cứng nhắc, không đề cập đến những vấn đề thực tiễn đang nảy sinh vào hoạt động của mình thì nhất định các tư tưởng lý luận xa lạ sai lệch sẽ xen vào.
Thứ ba, nắm vững các phương pháp và cách thức để vạch rõ các quan điểm sai trái của các thế lưc thù địch trong quá trình xây dựng, phân loại, chia bố cục bài viết chính luận.
Về phân loại bài viết chính luận: Với những bài đấu tranh trực diện, dạng bài này chính là phản đối, bác bỏ trực tiếp quan điểm sai trái, thù địch cụ thể được thể hiện dưới một hay nhiều bài viết của một hay nhiều tác giả. Kiểu bài này giải quyết ngay lập tức vấn đề cần bác bỏ, thường được dùng liên tục có sức chiến đấu cao[1]. Với những bài đấu tranh thường xuyên, đây là dạng bài nhằm củng cố, khẳng định tính đúng đắn của lý luận và thành quả thực tiễn mà Đảng, Nhà nước, nhân dân ta đang thực hiện.
Về bố cục của bài chính luận: Phải chú ý các kỹ năng đặt tiêu đề của bài, nội dung phần mở bài, phần thân bài và phần kết của bài, dùng ngôn ngữ logic, chú trọng tính chính xác và chặt chẽ, rõ ràng... Kết hợp nhuần nhuyễn, hợp lý giữa lý luận và thực tiễn, thông qua các các luận cứ trong từng luận điểm. Kỹ năng đặt tiêu đề, tít của bài là quan trọng, quyết định sự thành công của tác phẩm chính luận khoa học; là nội dung độc đáo, mới, lạ, thú vị, hấp dẫn nhất của tác phẩm... Có rất nhiều cách đặt tiêu đề, có thể thường là một luận điểm đúng đắn về vấn đề trình bày chính trong bài, hoặc rút ra từ nội dung trọng yếu của bài và sử dụng cách diễn đạt khẳng định vấn đề, như: Vạch trần âm mưu...; Phê phán quan điểm sai trái về...; Kiên định, vận dụng và phát triển sáng tạo...; Chống lại luận điệu... Không thể phủ nhận[2]... Một tít bài chính luận khoa học cần đảm bảo bốn yêu cầu sau: Trung thực - Hấp dẫn - Chính xác - Trình bày đẹp. Tránh dùng từ bóng bẩy, câu sáo rỗng, quen thuộc, khuôn mẫu, dùng bài nào, khi nào cũng được... Lưu ý khi dùng lời dẫn (chapo) ngắn gọn, cô đọng, nêu tiếp theo ý chính của tít; có sự liên kết với tít bài...
Thứ tư, các kỹ năng thực hiện các bước viết bài chính luận và tổ chức thực hiện tác phẩm chính luận.
Kỹ năng xác định ý tưởng, chủ đề cho bài viết: Viết theo các chủ đề đã được định hướng của cơ quan chức năng, tạo thành vệt bài thu hút sự quan tâm của độc giả và cộng đồng mạng; Tập trung vào viết các nội dung mà các thế lực thù địch đã, đang tập trung chống phá trên các phương tiện thông tin đại chúng và internet, các sự kiện chính trị - xã hội trong nước, các sự kiện quốc tế có liên quan đến đất nước.
Kỹ năng tìm thông tin, tư liệu cho bài viết: Văn kiện, sách[3], bản tin chính thức của các cơ quan thông tấn của Đảng, Nhà nước; qua các kỳ họp của Quốc hội bàn về những quyết sách chính trị; qua những báo cáo về tình hình hoạt động của các cơ quan có thẩm quyền, các ngành, các cơ sở; các mâu thuẫn về dân tộc tôn giáo, chiến tranh sắc tộc, cách mạng màu trên thế giới...
Kỹ năng xác định và giải quyết đúng trọng tâm: Mỗi bài chính luận khoa học đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trên các lĩnh vực đều phải xác định rõ trọng tâm, tập trung vào vấn đề cốt lõi nhất để giải quyết có hiệu quả. Cụ thể là thông tin sai trái ở khía cạnh nào? Vì sao sai trái? Đưa ra bằng chứng chứng minh tính chất sai trái đó.
Kỹ năng hoàn thiện bài viết: Đây là công đoạn lúc người viết tự biên tập lại bài viết của mình, tự chỉnh sửa làm cho bài chuẩn xác hơn, sắc sảo hơn. Thực tế chứng minh, những bài chính luận khoa học đấu tranh chống các quan điểm sai trái thù địch có chất lượng là những bài được tác giả chỉnh sửa kỹ càng, dành tâm huyết nghiên cứu sâu[4].
Để hình thành phương pháp tư duy, kỹ năng phản biện cho một bài viết chính luận khoa học là việc không đơn giản. Do đó thời gian tới cần thiết phải tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm hoạt động cho đội ngũ cán bộ công chức, viên chức tham gia đấu tranh phản bác. Tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng, phát triển, nâng cao năng lực, phẩm chất đội ngũ cán bộ, Đảng viên chuyên trách làm công tác tư tưởng, lý luận, xây dựng đội ngũ chuyên gia đầu ngành, nhiệt huyết và có bản lĩnh, trí tuệ, năng lực, phương pháp và kỹ năng tham gia viết bài chính luận đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới; có chính sách đãi ngộ và bảo vệ, tạo môi trường thuận lợi, để những cán bộ, đảng viên là những cây bút chuyên nghiệp, chuyên tâm, nỗ lực viết bài đấu tranh phản bác đóng góp vào công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
ThS. Hoàng Thị Nguyệt Nga
Phó Trưởng khoa Lý luận cơ sở
Tài liệu tham khảo
1. Nguyễn Phú Trọng: Cả nước đồng lòng, tranh thủ mọi thời cơ, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật H. 2023.
2. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới qua đấu tranh chính luận, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, H.2022.
3. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Sổ tay công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, Nxb Lý luận chính trị, H.2022.
4. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Kiên định nền tảng tư tưởng của Đảng trong bối cảnh mới, Nxb Lý luận chính trị, H.2021.
[1] https://tuyengiao.vn/bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang/phan-bac-luan-dieu-sai-trai-thu-dich-ve-bai-viet-cua-dong-chi-tong-bi-thu-140744 (Bài viết của tác giả đạt giải A, Cuộc thi viết chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ hai, năm 2022)
[2] https://tuyengiao.vn/bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang/khong-the-phu-nhan-nhung-thanh-tuu-phat-trien-dat-nuoc-cua-viet-nam-trong-cong-cuoc-doi-moi-146397 (Bài viết của tác giả đạt giải C, Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ ba, năm 2023)
[3] https://tuyengiao.vn/nhip-cau-tuyen-giao/ban-tuyen-giao-tw/ra-mat-cuon-sach-ca-nuoc-dong-long-tranh-thu-moi-thoi-co-vuot-qua-moi-kho-khan-thach-thuc-quyet-tam-thuc-hien-thang-146892 (Sách mới phát hành của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, tháng 11, 2023)
[4] http://thinhvuongvietnam.com/Content/khong-the-phu-nhan-vai-tro-cua-ho-chi-minh-trong-cach-mang-thang-tam-61116 (Bài viết của tác giả đăng tải trên Website Thịnh vượng Việt Nam)