Trong bối cảnh Đảng và Nhà nước luôn đề cao chính sách tự do tín ngưỡng, tôn giáo, việc vận động đồng bào theo đạo cần đảm bảo hài hòa giữa quyền lợi tôn giáo và nghĩa vụ công dân, công tác vận động tín đồ đóng vai trò then chốt trong công việc phát huy tinh thần yêu nước, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Phú Thọ là tỉnh miền núi trung du có ba tôn giáo chính là Phật giáo, Công giáo và Tin lành, "theo báo cáo Sở Dân tộc và Tôn giáo, trên địa bàn tỉnh hiện có gần 174.000 tín đồ Công giáo, khoảng 820 tín đồ Tin lành và hơn 900 tăng, ni Phật giáo, cùng hàng nghìn cơ sở tín ngưỡng hoạt động đúng quy định của pháp luật"{1}. Trong những năm qua việc tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo được các cấp, các ngành triển khai đồng bộ đến toàn thể cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đội ngũ chức sắc, chức việc, tín đồ tôn giáo.
Ban chỉ đạo công tác tôn giáo các xã phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tiến hành tuyên truyền bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, của từng giáo xứ, giáo họ: Tuyên truyền miệng qua các cuộc họp, hội nghị triển khai, tập huấn, đối thoại; thông qua hệ thống đài truyền thanh, các phương tiện trực quan; biểu dương các gương điển hình tiên tiến; sinh hoạt câu lạc bộ, tổ nhóm ở các giáo xứ, giáo họ; qua mạng xã hội (Zalo, fanpage); qua hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao gắn với tổ chức Ngày hội đại đoàn kết dân tộc 18/11 hàng năm. Các hình thức tuyên truyền đều mang lại những tác động tích cực và được đánh giá tương đối tốt, thể hiện ở kết quả khảo sát cán bộ phụ trách công tác tôn giáo và người dân theo đạo cho thấy, các hình thức tuyên truyền, vận động tín đồ hiện nay được triển khai đa dạng, linh hoạt và ngày càng phù hợp hơn với đặc điểm của từng địa bàn, đối tượng tín đồ. Trong đó, theo kết quả khảo sát 50 cán bộ phụ trách công tác tôn giáo ở các xã, hình thức được đánh giá có hiệu quả cao là tuyên truyền thông qua hoạt động văn hóa - thể thao, ngày hội đại đoàn kết (72%), sinh hoạt tại giáo xứ, giáo họ (64%), và tích hợp nội dung trên cổng thông tin địa phương (60%). Các hình thức ứng dụng công nghệ số như mạng xã hội, video clip, infographic, bản tin điện tử cũng được hơn 40–50% ý kiến khảo sát cán bộ đánh giá “tốt” hoặc “rất tốt”, cho thấy xu hướng chuyển đổi số trong công tác tôn giáo đang được quan tâm và bước đầu phát huy tác dụng.
Kết quả khảo sát 247 đồng bào theo đạo, hầu hết các ý kiến đều cho rằng hình thức sinh hoạt tại giáo xứ, giáo họ là hiệu quả nhất (100%), vì gắn bó mật thiết với đời sống tôn giáo hàng ngày. Các hình thức khác như hoạt động văn hóa - thể thao, phong trào thi đua yêu nước, gặp gỡ - đối thoại trực tiếp, hội nghị - hội thảo cũng được trên 60% ý kiến khảo sát nhận định là “tốt” hoặc “rất tốt”. Dù vậy, một số hình thức tuyên truyền hiện đại như video clip, mạng xã hội, infographic điện tử vẫn còn tỷ lệ đánh giá “bình thường” hoặc “chưa tốt” khá cao (từ 30-40% ý kiến khảo sát), phản ánh việc tiếp cận công nghệ trong cộng đồng giáo dân vẫn còn hạn chế, đặc biệt ở nhóm cao tuổi và vùng nông thôn.
Bên cạnh đó, Ban chỉ đạo công tác tôn giáo cùng với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể ở xã chú trọng xây dựng và phát huy vai trò của cá nhân tiêu biểu trong cộng đồng có đạo, nhất là vai trò của các nhà sư, linh mục, giám mục, phó tế; thường xuyên gặp gỡ các chức sắc để trao đổi chia sẻ những thuận lợi và những khó khăn, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của đồng bào tín đồ. Đồng thời, tổ chức hội nghị tổng kết rút kinh nghiệm kịp thời các hoạt động tôn giáo, khuyến khích phát huy những điểm tích cực, khắc phục những tồn tại hạn chế và có hướng giải quyết kịp thời những vướng mắc trong công tác chỉ đạo.
Trong những năm qua, Mặt trận Tổ quốc các cấp đã phối hợp tổ chức trên 200 buổi tuyên truyền, tập huấn các nghị quyết, chủ trương, đường lối, nghị quyết của Trung ương, của tỉnh đến với chức sắc, tín đồ gắn với tổ chức các hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn của Đảng, Nhà nước, của địa phương và các ngày lễ trọng của các tôn giáo. Các cơ quan truyền thông của tỉnh và cơ sở in khoảng 5000 băng zôn, pano khẩu hiệu tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về tôn giáo ở các phường, xã, khu dân cư; đăng tải trên 1000 video, ảnh; hàng trăm bài viết trên các trang fanpage của các tổ chức hội, đoàn thể. Tổ chức gần 100 hội nghị, lớp tập huấn nâng cao nhận thức, kỹ năng công tác cho các cán bộ, chức sắc, chức việc hoạt động trong lĩnh vực tôn giáo{2}.
Có thể khẳng định, thời gian qua, Ban chỉ đạo công tác tôn giáo, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính tri - xã hội các xã đã làm tốt công tác tuyên truyền đồng bào theo đạo chấp hành các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Thông qua công tác tuyên truyền, vận động; nhận thức của các chức sắc, chức việc và tín đồ các tôn giáo được nâng cao và chuyển biến tích cực, việc sinh hoạt tôn giáo trên địa bàn xã ổn định, đồng bào theo đạo chấp hành tốt pháp luật của Nhà nước, quy định của địa phương. Đồng bào theo đạo phấn khởi khi được Đảng, Nhà nước quan tâm tạo điều kiện thuận lợi phát triển kinh tế và sinh hoạt tôn giáo. Các vấn đề nảy sinh trong lĩnh vực tôn giáo, đều được giải quyết kịp thời theo quy định của pháp luật, khẳng định sự đúng đắn về chính sách tín ngưỡng, tôn giáo của Đảng và Nhà nước.
Công tác tuyên truyền đã góp phần thúc đẩy hoạt động tôn giáo ở các xã trên địa bàn tỉnh được triển khai đồng bộ, nề nếp, theo đúng quy định của pháp luật. Các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về tôn giáo luôn được quán triệt, triển khai kịp thời; được tổ chức tôn giáo, các chức sắc và tín đồ thực hiện nghiêm túc. Công tác kiểm tra giám sát được tiến hành thường xuyên, việc xây dựng các công trình phục vụ cho hoạt động tôn giáo đảm bảo đúng pháp luật, không có tình trạng lợi dụng tôn giáo để trục lợi cá nhân. Các hoạt động nâng cấp sửa chữa, xây dựng mới các nhà thờ, nhà nguyện, thánh đường đều được báo cáo bằng văn bản đến cấp có thẩm quyền; không có khiếu nại, khiếu kiện liên quan đến tôn giáo.
Nhìn tổng thể, các hình thức tuyên truyền, vận động tín đồ Công giáo đã được mở rộng và kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, góp phần nâng cao nhận thức, củng cố niềm tin và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả sâu rộng và bền vững hơn, cần đổi mới mạnh mẽ hơn về phương thức truyền thông, phát huy vai trò của các linh mục, chức sắc, người uy tín và tăng cường ứng dụng công nghệ số, qua đó giúp thông tin chính thống lan tỏa nhanh hơn, tạo sức hấp dẫn và tính thuyết phục cao hơn trong cộng đồng có đạo.
{1} Nguyễn Hải (2025), Chủ động, linh hoạt trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp về công tác dân tộc và tôn giáo. https://phutho.gov.vn/chu-dong-linh-hoat-trong-thuc-hien-mo-hinh-chinh-quyen-dia-phuong-2-cap-ve-cong-tac-dan-toc-va-ton-giao-106951. Truy cập ngày 21/10/2025
{2} Số liệu tổng hợp từ Báo cáo của Sở Dân tộc và Tôn giáo.
ThS. Đỗ Thị Thúy Hoa GVC. Khoa Xây dựng Đảng